Tìm hiểu, so sánh giáo dục STEAM với phương pháp Reggio Emilia

Giáo dục STEAM và Reggio Emilia là hai trong số những phương pháp giáo dục mang tính khoa học tiên tiến, được áp dụng tại nhiều trường học trên thế giới hiện nay.

Giáo dục STEAM và Reggio Emilia: Khái niệm, ưu nhược điểm và lợi ích mang lại

Giữa STEAM và Reggio Emilia, không thể đánh giá phương pháp nào tốt hơn. Đây là những phương thức giáo dục có cùng một đích đến là mang lại sự phát triển đa diện và tăng tính chủ động cho học sinh. Nhưng chúng được thực hiện bằng các hình thức giảng dạy khác nhau.

Phương pháp giáo dục STEAM và Reggio Emilia là gì và có nguồn gốc từ đâu?

Giáo dục STEAM có nguồn gốc từ Hoa Kỳ vào thập niên 1990. Phương pháp này ra đời trong bối cảnh con người ngày càng có xu hướng luân chuyển công việc nhiều hơn so với các thế hệ trước. Một người không chỉ giới hạn bản thân mình ở một chuyên môn nhất định. Do đó, một nền tảng giáo dục toàn diện là điều rất cần thiết. STEAM là viết tắt của tổ hợp Khoa học (bao gồm Sinh học, Hóa học, Vật lý), Công nghệ, Kỹ thuật, Nghệ thuật và Toán học. Đây đều là những lĩnh vực quan trọng trong đời sống hiện đại. Các tiết học định hướng STEAM chú trọng vào thực hành và đề cao tính ứng dụng chứ không chỉ có lý thuyết suông.

Reggio Emilia là phương pháp giáo dục xuất phát từ thành phố cùng tên của Ý, được phát triển bởi nhà Tâm lý học Loris Malaguzzi. Lớp học Reggio Emilia đầu tiên được tổ chức vào năm 1963, sau đó nhanh chóng lan rộng đến cả Anh quốc, rồi đến toàn thế giới. Malaguzzi tin rằng, mỗi đứa trẻ có “100 ngôn ngữ” khác nhau để thể hiện bản thân. Nhiệm vụ của người làm giáo dục là giúp các em phát triển 100 ngôn ngữ đó. Ngôn ngữ ở đây không chỉ là tiếng nói, chữ viết, mà còn là cử chỉ, cá tính và năng khiếu riêng của mỗi cá nhân.

Nguyên tắc của giáo dục STEAM và Reggio Emilia giống và khác nhau ở những điểm nào?

Chúng ta sẽ nói về điểm tương đồng của 2 phương pháp này trước. Điểm chung rõ nét nhất của STEAM và Reggio Emilia chính là vai trò của học sinh và giáo viên trong quá trình học. Cả 2 phương pháp đều đặt học sinh làm trọng tâm của việc giảng dạy (student-centered). Chương trình học sẽ được thiết kế sao cho phù hợp năng lực của học sinh và khai phá được tiềm năng ở mỗi cá nhân. Giáo viên đều đóng vai trò người đồng hành, dẫn dắt các em trên hành trình tự phát triển bản thân. Giáo viên cũng có thể học hỏi từ chính học sinh của mình.

Tiếp đến, chúng ta sẽ tìm hiểu các nguyên tắc riêng của mỗi phương pháp để có cái nhìn chi tiết hơn..

1. Giáo dục STEAM:

Một trong những nguyên tắc cơ bản của giáo dục STEAM chính là việc ứng dụng kiến thức vào thực tiễn. Do đó, STEAM khác với các hình thức học truyền thống chính là không quá đặt nặng lý thuyết và xem trọng việc thực hành. Phần lớn giờ học STEAM là các hoạt động thí nghiệm, nghiên cứu, chế tạo.

Ngoài ra, các môn trong tổ hợp STEAM thường được tích hợp với nhau trong quá trình giảng dạy, giúp học sinh có thể hiểu rõ kiến thức một cách toàn diện. Ví dụ, việc chế tạo Robot cần hiểu biết về công nghệ, kỹ thuật và tính toán. Trong đó yếu tố nghệ thuật sẽ thể hiện qua việc sáng tạo ý tưởng và thẩm mỹ trình bày.

2. Reggio Emilia:

Nguyên tắc cơ bản của phương pháp Reggio Emilia là mỗi đứa trẻ đều có quyền làm chủ việc học tập và phát triển của mình, tự do thể hiện bản thân theo vô vàn cách thức riêng. Phương pháp này được xây dựng dựa trên việc thực sự lắng nghe và thấu hiểu nhu cầu của trẻ. Các em được khuyến khích đặt câu hỏi, tò mò và khám phá về môi trường xung quanh để cảm nhận được sự biến đổi không ngừng của thế giới, tham gia các hoạt động dựa trên sự tự nguyện, tự giác và tích cực.

Lợi ích và hạn chế của việc áp dụng giáo dục STEAM và Reggio Emilia đối với học sinh là gì?

Giáo dục STEAM và Reggio Emilia đều mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho sự phát triển toàn diện của học sinh. Mỗi hình thức sẽ mang lại các hiệu quả riêng.

Lợi ích của giáo dục định hướng STEAM:

Học sinh học được nhiều kiến thức hơn trong cùng một thời lượng lên lớp. Một dự án định hướng STEAM sẽ tổng hòa nhiều bộ môn khác nhau, nên số lượng kiến thức mà các em học được qua mỗi dự án cũng nhiều hơn.
Học sinh hiểu rõ bài học và ghi nhớ lâu. Khi kiến thức được liên hệ với thực tế, các em sẽ tiếp nhận thông tin một cách tự nhiên và dễ dàng hơn.
Các em có điều kiện phát triển các kỹ năng như tư duy phản biện, sáng tạo, giải quyết vấn đề, tư duy thiết kế…
Học sinh được trau dồi các kỹ năng mềm cần thiết như làm việc nhóm, quản lý dự án, quản lý thời gian….
Những giờ học giáo dục STEAM sinh động và lý thú giúp các em hào hứng khi đến giờ học, cảm thấy việc học thú vị hơn.

Giáo dục STEAM cần được áp dụng từ sớm và đúng cách sẽ hỗ trợ tối ưu cho sự phát triển của học sinh. Hiểu được tầm quan trọng và lợi ích của phương pháp này nên Hệ thống trường liên cấp Inspire-Khai Nguyên đã sớm vận dụng STEAM ngay từ chương trình Tiểu học, đồng thời xây dựng một hệ thống kiến thức và kỹ năng xuyên suốt các cấp học.

Lợi ích của phương pháp Reggio Emilia:

Nhờ vào sự khuyến khích và dẫn dắt của giáo viên / người hướng dẫn, trẻ có thể tự tin thể hiện bản thân, cũng như bộc lộ các điểm mạnh và cá tính riêng.
Trẻ được rèn luyện tinh thần tự giác học hỏi và làm chủ việc học của bản thân ngay từ khi còn bé.
Trẻ được tự do mở mang tư duy, đầu óc, từ đó tự do tìm tòi và khám phá được nhiều điều hơn.
Khi được trao quyền thoải mái học hỏi, trẻ dễ dàng phát triển năng lực tư duy sáng tạo, khả năng quan sát, cảm nhận và tiếp thu.
Khi nhận được sự tôn trọng và quan tâm từ người lớn, trẻ sẽ phát triển kỹ năng giao tiếp và trình bày suy nghĩ.

Tuy sở hữu nhiều điểm tích cực nhưng Reggio Emilia vẫn còn một số hạn chế sau đây:

Đòi hỏi không gian học tập rộng rãi và giáo cụ đầy đủ.
Giáo viên phải có năng lực quan sát tốt, có khả năng thấu hiểu trẻ và biết cách dẫn dắt riêng cho mỗi trẻ. Điều này sẽ gây khó khăn cho giáo viên nếu lớp có nhiều học sinh.
Không phải đứa trẻ nào cũng hợp với phong cách dạy học theo phương pháp Reggio Emilia; có những trẻ sẽ học tốt hơn trong một chương trình được thiết kế sẵn với định hướng cố định.
Reggio Emilia áp dụng chủ yếu cho độ tuổi Mầm Non và khó thực hiện cho những học sinh đã lớn.

Nhìn chung, giáo dục STEAM và phương pháp giáo dục Reggio Emilia đều có những ưu và nhược điểm riêng, đều mang lại những lợi ích thiết thực cho sự phát triển của học sinh nếu được thực hiện đúng cách. Tuy nhiên, có thể thấy được, giáo dục STEAM có tính ứng dụng cao hơn phần nào và áp dụng được cho học sinh ở mọi cấp học. Nó không chỉ trang bị cho các em kiến thức mà còn có cả các kỹ năng cứng lẫn kỹ năng mềm cần thiết.

Hệ thống trường liên cấp Inspire-Khai Nguyên là một trong những trường ưu tiên đẩy mạnh định hướng giáo dục STEAM và giáo dục khai phóng, nhằm giúp học sinh trở thành những công dân toàn cầu của thế kỷ 21. Để tìm rõ hơn về định hướng giáo dục STEAM và chương trình học tại Trường, mời quý phụ huynh truy cập TẠI ĐÂY.

HỆ THỐNG TRƯỜNG LIÊN CẤP INSPIRE – KHAI NGUYÊN

Tân Bình | Thủ Đức | Quận 8 | Vũng Tàu