(Đời sống xã hội) – Trong bối cảnh thế giới đang phải đối mặt với nhiều biến động, thách thức, đòi hỏi con người phải thích ứng liên tục; thì học sinh (đặc biệt là thanh thiếu niên) là đối tượng dễ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.
“Tại Việt Nam, có bằng chứng cho thấy 8% – 29% trẻ vị thành niên mắc các vấn đề về sức khỏe tâm thần, với trẻ em trai có tỉ lệ rối loạn hành vi cao hơn và trẻ em gái có tỉ lệ các vấn đề cảm xúc như lo âu và trầm cảm cao hơn (UNICEF, 2018; Weiss và cộng sự, 2014). Các vấn đề sức khỏe tâm thần đang là gánh nặng đáng kể đối với thanh thiếu niên ở Việt Nam.” (UNICEF, 2022)
Sức khỏe tâm thần (SKTT) của học sinh đề cập đến tình trạng khỏe mạnh về cảm xúc, thể chất và tâm lý của học sinh. Khi học sinh có SKTT lành mạnh, các em có nền tảng vững chắc cho việc học tập, giúp các em bộc lộ hết tiềm năng và đạt được những thành tựu. Đồng thời, các em có thể dễ dàng xây dựng các mối quan hệ lành mạnh, đưa ra những quyết định sáng suốt và cùng nhau hợp tác hiệu quả. Ngược lại, một học sinh đang gặp khó khăn về SKTT có thể có thử thách trong việc chú ý, ghi nhớ và giải quyết vấn đề. Học sinh cũng có thể gặp khó khăn trong việc đáp ứng mong đợi của lớp học.
Trường học đóng một vai trò to lớn trong cuộc sống của trẻ em và có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tâm thần và sự phát triển toàn diện của trẻ em. Môi trường học đường, trải nghiệm học tập, mối quan hệ giữa giáo viên và bạn bè có thể khiến trẻ có nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe tâm thần, hoặc ngược lại là bảo vệ chúng và thúc đẩy sự phát triển toàn diện tích cực (UNICEF, 2022).
Hiểu được điều này, tại hệ thống trường Inspire – Khai Nguyên, học sinh được tạo môi trường học tập nhằm bảo vệ, nâng đỡ và thúc đẩy sự phát triển SKTT lành mạnh ở học sinh; tạo điều kiện để học sinh có nhu cầu có thể tiếp cận sự hỗ trợ tương đối dễ dàng và hợp lý. Thông qua nhiều phương pháp và nguồn lực đa dạng, nhà trường nỗ lực ngăn chặn những thách thức thường gặp về sức khỏe tinh thần mà các em có thể gặp phải trong môi trường học tập và cuộc sống. Các chương trình hỗ trợ tại trường tuân theo cách tiếp cận của Caplan (1964) về 3 cấp độ phòng ngừa: phòng ngừa sơ cấp là chương trình tổng quát cho tất cả học sinh (100%), phòng ngừa thứ cấp tập trung vào một nhóm/cá nhân học sinh có nguy cơ (15%) và phòng ngừa bậc ba tập trung đánh giá và can thiệp riêng cho học sinh gặp vấn đề nghiêm trọng (5%).
Theo đó, nhà trường phát triển các hoạt động nhằm:
(1) Xây dựng môi trường học tập lành mạnh, thân thiện, tôn trọng sự khác biệt của mỗi cá nhân. Môi trường học tập lành mạnh sẽ giúp học sinh cảm thấy an toàn, thoải mái, được tôn trọng và lắng nghe. Điều này sẽ giúp các em có cảm giác được yêu thương và quan tâm, từ đó có thể phát triển tâm lý một cách lành mạnh.
(2) Phát triển các chương trình giáo dục (của bộ môn Giá trị sống và Kỹ năng sống do Chuyên viên tâm lý tham gia giảng dạy) nhằm giúp học sinh hiểu rõ về sức khỏe tinh thần, cách nhận biết và ứng phó với các vấn đề tâm lý, các kỹ năng và tư duy nhằm giải quyết các tình huống thử thách gặp phải. Các chương trình giáo dục về sức khỏe tinh thần sẽ giúp học sinh trang bị cho mình những kiến thức và kỹ năng cần thiết để tự bảo vệ sức khỏe tinh thần của bản thân.
(3) Phát triển các Dự án học tập nhằm nâng cao nhận thức và thực hành về SKTT. Có thể kế đến dự án Anti – Bullying (Nhận diện và can thiệp Bắt nạt học đường), dự án Sharing is Caring (Chia sẻ là Quan tâm)… Các dự án đều tập trung cho tất cả các đối tượng tại trường học như Học sinh, Giáo viên – Nhân viên, Phụ huynh nhằm tạo nên tiếng nói chung cho việc lan tỏa các giá trị và hành động tốt đẹp trong cách ứng xử học đường; góp tạo nên một môi trường an toàn và thân thiện.
(4) Sàng lọc các khó khăn tâm lý của học sinh ở giai đoạn đầu năm học, nhằm xác định sớm các dấu hiệu và triệu chứng của các vấn đề sức khỏe tâm thần ở học sinh. Từ đó, cung cấp sự hỗ trợ/can thiệp phù hợp.
(5) Cung cấp sự hỗ trợ tâm lý cho học sinh về các vấn đề liên quan học tập, mối quan hệ, phát triển, thích nghi… Nhằm giúp học sinh nhận biết và hiểu rõ về cảm xúc của bản thân, phát triển các kỹ năng giải quyết vấn đề và ứng phó với căng thẳng, nâng cao lòng tự trọng và sự tự tin, làm giảm các triệu chứng của các vấn đề SKTT.
Chăm sóc SKTT cho học sinh là một quá trình lâu dài và cần có sự chung tay của nhiều bên. Nhà trường, gia đình và xã hội cần phối hợp chặt chẽ để tạo dựng một môi trường học tập và sống lành mạnh, tích cực, giúp các em học sinh phát triển toàn diện về cả thể chất và tinh thần.
Nguồn: doisongxahoi.com.vn
