Nếu nói đến phương pháp giáo dục sớm thì phải kể đến giáo dục STEAM, giáo dục GLENN DOMAN, giáo dục MONTESSORI,…Đây là những phương pháp giáo dục hiện đại được áp dụng trên thế giới. Tại Việt Nam, giáo dục sớm cũng đang trở thành vấn đề được quan tâm rất nhiều trong môi trường giáo dục trẻ hiện nay.
Phương pháp giáo dục STEAM khác biệt như thế nào so với phương pháp giáo dục GLENN DOMAN?
Cả phương pháp giáo dục STEAM lẫn phương pháp giáo dục GLENN DOMAN đều là phương pháp giáo dục sớm có tác dụng bồi dưỡng tố chất, tính cách, nhân cách, thói quen, phẩm chất và trí tuệ của trẻ. Tuy nhiên, phương pháp STEAM có tính áp dụng rộng về độ tuổi hơn phương pháp GLENN DOMAN. Cụ thể sự khác nhau giữa 2 phương pháp sẽ được trình bày ngay sau đây.
Nguồn gốc của giáo dục STEAM và những ưu điểm của phương pháp giáo dục này
Nguồn gốc giáo dục STEAM xuất phát từ Hoa Kỳ cũng vì thế mà nó tạo nên cuộc cách mạng lớn cho nền giáo dục quốc tế. Phương pháp này là sự kết hợp giữa nền tảng STEM – các môn học tự nhiên và ART – Nghệ thuật. Sản phẩm cuối cùng là STEAM đầy đủ và hoàn thiện hơn. Yếu tố nghệ thuật trong STEAM làm cho việc học các các môn Khoa Học, Công nghệ, Kỹ thuật, Nghệ thuật và Toán học không còn nhàm chán. Đặc biệt, đây là bước tiến quan trọng của hệ thống giáo dục truyền thống dựa trên điểm số chuyển sang hệ thống đánh giá toàn diện, không đặt nặng về điểm số như trước.
Ưu điểm của giáo dục STEAM tạo nên sự khác biệt nổi trội giữa các phương pháp giáo dục.
- Tính thực tiễn được phát huy: việc áp dụng phương pháp giáo dục này, trẻ được học theo chủ đề, rèn luyện các kỹ năng đồng thời nâng cao những hiểu biết về đời sống. Phương pháp này còn yêu cầu phải tổ chức nhiều hoạt động trải nghiệm để trẻ thực hành chứ không phải những tiết học lý thuyết đơn thuần như phương pháp truyền thống.
- Giúp trẻ phát triển kỹ năng làm việc nhóm: cách thức giảng dạy của phương pháp này là giao những bài tập mà trẻ có thể tự làm hoặc cần sự thảo luận tương tác trong giờ học. Mỗi dự án được phân bổ đều cần sự giải quyết chủ động của trẻ và tạo sự hứng khởi và yêu thích với môn học hơn. Ngay từ sớm, đào tạo bài bản nhằm đánh thức và khơi gợi sự sáng tạo để trẻ hình thành những tư duy mới trong thời đại hội nhập này.
Hiện nay, tại Việt Nam, việc áp dụng phương pháp này đang dần phổ biến. Chương trình được triển khai từ giai đoạn tiểu học tạo nền tảng cốt lõi cho STEAM đến giai đoạn trung học, học sinh sẽ không thấy quá tải hay mất hứng thú với môn học. Ngược lại, trẻ sẽ càng thích thú tìm hiểu sâu hơn về các môn học trên trường lớp.
So với giáo dục STEAM, phương pháp GLENN DOMAN có điểm khác biệt như thế nào?
Nguồn gốc giáo dục STEAM và phương pháp GLENN DOMAN đều xuất phát từ Hoa kỳ. Riêng phương pháp GLENN DOMAN được nghiên cứu và phát triển bởi nhà vật lý GLENN DOMAN. Ông là một trong những người tiên phong trong việc nghiên cứu và phát triển các phương pháp giáo dục sớm. Trước đây, phương pháp này chủ yếu được thực hiện tại nhà nhưng giờ đây các trường mầm non đã dần áp dụng để dạy trẻ. Nguyên tắc của phương pháp này là giúp trẻ phát toàn diện về thể chất, trí tuệ và cảm xúc. Phát triển đồng đều cả 2 bán cầu não.
Phương pháp GLENN DOMAN cũng là phương pháp giáo dục sớm. Tuy nhiên, điểm khác biệt nổi bật nhất của phương pháp này là độ tuổi áp dụng chủ yếu cho trẻ sơ sinh đến 6 tuổi. Cụ thể phương pháp giáo dục này hướng đến là kích thích sự phát triển 2 bán cầu não của trẻ trong giai đoạn này bằng các dụng cụ dạy học: Flashcard (thẻ) hay Dot Card.
Thông thường phương pháp GLENN DOMAN được ứng dụng trong thực tế như sau:
- Dạy trẻ biết đọc sớm và ứng dụng trong việc giảng dạy tiếng Anh: phụ huynh có thể dạy cho trẻ biết đọc bằng cách đưa những thẻ có chữ cho con xem hàng ngày. Trong đó bao gồm từng chữ cái, từ vựng cả tiếng Việt và tiếng Anh để trẻ nhận biết mặt chữ. Một số bộ thẻ còn có cả hình ảnh minh họa cho trẻ dễ hình dung. Như vậy trẻ sẽ ghi nhớ nhanh từ vựng.
- Dạy trẻ về thế giới xung quanh: trẻ nhỏ luôn tò mò về thế giới xung quanh như các loại hoa, loại động vật, phương tiện giao thông, quốc kỳ các nước,…Có thể áp dụng bộ thẻ có những tranh ảnh đẹp, màu sắc bắt mắt, thông tin thú vị chứa các thông tin thuộc các chủ đề thu hút sự chú ý của trẻ.
- Dạy trẻ học Toán: trẻ rất thích học toán nhưng không phải là theo cách học khô khan chỉ theo nguyên tắc, công thức và làm theo của người lớn. Đặc điểm của trẻ dưới 3 tuổi có năng lực nhận diện về “lượng” cực kỳ nhanh nhạy và chuẩn xác. Tận dụng đặc điểm này, chúng ta có thể dạy trẻ học toán với tinh thần vui vẻ, đa sắc màu như giới thiệu cho trẻ các thẻ có chấm (thẻ dot) để trẻ làm quen về “lượng”. Dần dần sau bắt đầu dạy thẻ các phép tính cơ bản cộng, trừ, nhân, chia cơ bản. Ngoài ra, phụ huynh có thể lấy các vật dụng cụ thể như quả cam, quả táo, quyển sách,… để dạy trẻ về các phép tính toán. Lưu ý, những hoạt động này chủ yếu giúp trẻ tư duy và hiểu bản chất của toán học, hiểu về “lượng” chứ không phải là con số ký hiệu.
Ưu điểm của phương pháp GLENN DOMAN:
- Phát triển khả năng vận động cho trẻ từ khi mới chào đời đến 6 tuổi. Thông thường, chúng ta vẫn chưa đánh giá đúng tầm quan trọng của vận động đối với trẻ. Phương pháp này ra đời nhằm hướng dẫn trẻ hoạt động đúng cách để có cơ thể khỏe mạnh đi đôi với trí tuệ phát triển.
- Phát triển khả năng học đọc và học toán: phương pháp này tập trung vào việc tác động để tăng cường kết nối giữa các tế bào vào đúng giai đoạn phát triển sinh trưởng mạnh nhất của não bộ.
Muốn áp dụng phương pháp này phải có sự giáo dục lâu dài và kiên nhẫn. Và cần đầu tư cho những vật dụng dùng cho giáo dục để thực hiện phương pháp này.
Chọn giáo dục STEAM hay giáo dục GLENN DOMAN? Lưu ý khi chọn trường cho trẻ
Qua hai phần phân tích bên trên chúng ta cũng thấy rằng, tuy hai phương pháp giáo dục STEAM hay giáo dục GLENN DOMAN đều là phương pháp giáo dục sớm, nhưng:
- Phương pháp giáo dục GLENN DOMAN tập trung vào giai đoạn trẻ từ 0-6 tuổi (giai đoạn vàng phát triển não bộ của trẻ). Ứng dụng khả năng chụp ảnh nguyên mảng của não phải giúp trẻ học, tiếp nhận thông tin về từ, lượng, thế giới xung quanh. Thực tế tại Việt Nam hiện nay, phương pháp này chủ yếu được áp dụng tại bậc mầm non.
- Phương pháp giáo dục STEAM được áp dụng xuyên suốt trong cách dạy trẻ, từ giai đoạn nhỏ đến lớn. Cả khi bước vào bậc Đại học, STEAM vẫn được ứng dụng trong cùng với phương pháp học tích hợp liên môn. Mục tiêu của phương pháp này là ứng dụng vào thực tế những kiến thức hàn lâm một cách thiết thực và sáng tạo. Chính vì vậy mà các mô hình giáo dục nổi tiếng trên thế giới như tại Mỹ, New Zealand, Úc, Canada, Singapore, Hàn Quốc,…đều đã và đang áp dụng phương pháp tiến bộ này.
Vậy, việc chọn trường ứng dụng định hướng giáo dục STEAM hay giáo dục GLENN DOMAN sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Trong đó, phụ huynh cần lưu ý những điều sau đây:
- Cần tìm hiểu chương trình học, phương pháp giáo dục phù hợp phù hợp với cá tính, tính cách và phong cách học tập của trẻ để thấu hiểu trẻ. Từ đó chọn ra chương trình phù hợp mà trẻ cần. Các trường học chất lượng cao hiện nay không chỉ áp dụng riêng rẻ một phương pháp, mà thường kết hợp một số phương pháp lại với nhau nhằm đưa ra một chương trình học hiệu quả nhất.
- Cân nhắc chọn gửi bán trú hay nội trú. Cần xem xét kỹ lưỡng để có thể có sự quan tâm đúng nghĩa cho con. Một mặt, con nhận được sự giáo dục có hệ thống và phương pháp tại trường học. Mặt khác, trẻ vẫn nhận được sự quan tâm chăm sóc đúng nghĩa từ gia đình. Một đứa trẻ cần nhận được giáo dục, sự yêu thương và chăm sóc thì mới có thể phát triển toàn diện.
Trên đây là thông tin về phương pháp giáo dục STEAM hay giáo dục GLENN DOMAN có nguồn gốc từ đâu, ưu nhược điểm của mỗi phương pháp. Để chọn trường phù hợp cho trẻ ngoài việc xem xét chương trình dạy học của trường, phụ huynh cần chọn lọc thêm nhiều yếu tố khác.
